خاورمیانه زیر ذرهبین – شماره ویژه ۱۲ مرداد ۱۴۰۴ / ۳ اوت ۲۰۲۵ به کوشش: مصطفی نیککار
خامنه ای وپاسداران وبحرانهای خفه کننده نیابیت های عراق یمن ولبنان
مقدمه | آتشفشان آرام؟ یا انفجاری در راه؟
در هفتهی گذشته، منطقهی خاورمیانه صحنه تحرکاتی همزمان اما متفاوت بود:
-
در لبنان، توپخانههای اسرائیلی و بیانیههای بینتیجه در برابر هم صف کشیدند.
-
در عراق، مانورهای اربعینی و مانعتراشی بر سر خلعسلاح، چالش «ثبات ساختگی» را آشکار ساخت.
-
و در یمن، با آنکه خبرهای رسمی کمتر است، نشانههای استقرار نهایی برای دور جدیدی از رقابتهای منطقهای کاملاً محسوس بود.
اما همه این تحولات، رشتهای پنهان از توازنهای شکننده را در خود دارند. نه جنگ آغاز شده، نه صلح تثبیت شده؛ منطقه در وضعیتی معلق و ناپایدار بهسر میبرد که هر لحظه ممکن است جرقهای، بازی قدرتها را از نو بنویسد.
عراق | بحران خلعسلاح حشد و نبرد پنهان با نفوذ رژیم
در حالیکه تدارکات مراسم اربعین با حضور سنگین لجستیکی و امنیتی رژیم ایران به اوج رسید، تقابل اصلی در بغداد بر سر خلعسلاح گروههای مسلح و تداوم حضور آمریکا ادامه دارد:
-
حشد شعبی، بازوی نظامی-امنیتی رژیم در عراق، حاضر به واگذاری سلاح نیست و تهدید به حمله کرده است.
-
نخستوزیر عراق، با لحن متعادل، تلاش میکند بین واشنگتن و تهران، و میان امنیت ملی و اقتدار دولت، توازن ایجاد کند.
-
گفتگوهای مرتبط با خلعسلاح، بیشتر جنبه نمادین داشته و بینتیجه باقی ماندهاند.
در این میان، حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک.)، برخلاف حشد، برنامه خلعسلاح گامبهگام را اعلام کرده و مراسم نمادین «سوزاندن سلاح» در کردستان عراق برگزار کرد. این تضاد، ماهیت ایدئولوژیک و وابستگی نیروهای مختلف را بیش از پیش آشکار میسازد.
🔻 نکته کلیدی: رژیم ایران، همزمان که از خروج نیروهای آمریکا حمایت ظاهری میکند، در عمل خواهان حفظ تعادل بیثباتی در عراق و تداوم نفوذش از طریق حشد است. این دوگانگی، روند قانونگذاری و اقتدار دولت را فلج کرده است.
لبنان | بین موشک و دیپلماسی
در لبنان، وضعیت در مرزهای جنوبی دستخوش حملات پیوسته اسرائیل به مواضع حزبالله شده است. در همین زمان، دولت لبنان برای اعمال حاکمیت سراسری بر تسلیحات، فشار سیاسی را افزایش داده:
-
بیش از ۸۰٪ تسلیحات مناطق جنوبی زیر نظر ارتش لبنان قرار گرفته است.
-
حزبالله بهصراحت اعلام کرده تسلیحاتش را تحویل نخواهد داد مگر اسرائیل بهطور کامل عقبنشینی کند.
-
آمریکا فشار آورده تا مسئله خلعسلاح حزبالله در روند مذاکره رسمی مطرح شود.
تحلیل:
آنچه در لبنان میگذرد، تقلای دولت مرکزی برای بازگرداندن اقتدار است. اما بدون یک آتشبس پایدار و تضمین خروج اسرائیل، امکان اجرای کامل خلعسلاح حزبالله بعید است.
یمن | سکوتی که فریاد در خود دارد
اگرچه در هفتهی جاری گزارشات رسانهای درباره یمن محدود بود، اما نشانههای میدانی حکایت از آمادگی نیروهای تحتالحمایه رژیم ایران برای دور جدید درگیری دارد:
-
انصارالله همچنان بر مواضعش در مرز جنوبی عربستان تثبیت شده است.
-
نشستهای غیرعلنی میان بازیگران منطقهای درباره توازن تسلیحاتی در شمال یمن ادامه دارد.
-
عربستان و امارات همچنان خواهان خروج کامل نفوذ ایران از یمن هستند، اما نشانهای از عقبنشینی رژیم دیده نمیشود.
📍 نتیجه: وضعیت یمن به آتشبس شکننده وابسته است که هر لحظه میتواند بر اثر درگیری در عراق یا لبنان، شعلهور شود.
جمعبندی و نتیجهگیری | خاورمیانه؛ منطقهای با نقشههای متقاطع
در پایان هفته اول مرداد ۱۴۰۴، سه موضوع بهصورت همزمان ساختار سیاسی و نظامی خاورمیانه را شکل میدهند:
-
تلاش دولتها برای اعمال اقتدار ملی بر گروههای مسلح غیردولتی (در عراق و لبنان)
-
حفظ یا گسترش نفوذ رژیم ایران از طریق ساختارهای نیابتی و کمکهای لجستیکی
-
پایداری شکننده آتشبسها در حالیکه گفتگوهای خلعسلاح بیثمرند
خاورمیانه فعلاً در مرحله «نه جنگ، نه صلح» بهسر میبرد. اما این تعادل بسیار ناپایدار است. تجربه سالهای گذشته نشان داده جرقهای کوچک – چه در حشد، چه در جنوب لبنان یا صنعا – میتواند کل منطقه را وارد دور جدیدی از بیثباتی کند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر