کاپشن سرمه‌ای پزشکیان؛ ساده‌زیستی یا پوپولیسم؟
نوع پوشش مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب اصلاح‌طلب در رقابت‌های انتخاباتی توجه بسیاری را به خود جلب کرده بود، برخی آن را نشانه «ساده‌زیستی» و برخی آن را «پوپولیسم» خوانده بودند، اما کاپشین او که همواره آن را حتی در گرمای ۳۶ درجه هوای تهران هم آن را برتن دارد بیانگر رفتارسیاسی او نیز هست.
در جستجوی اینترنتی برای یافتن نمونه‌ای شبیه این کاپشین به شرکت چینی سانهیر در شانگهای چین می‌رسیم که محصولات خود را به صورت فروش آنلاین به سراسر جهان صادر می‌کند، قیمت این کاپشن حدود ۱۰۰ دلار یا ۶ میلیون تومان است که به نسبت به اغلب ژاکت‌های تولید ایران، گران به نظر نمی‌آید.
پوشیدن کاپشن چینی با قیمتی نه چندان گران و پرهیز از کت و شلوار مرسوم که اغلب دولتمردان ایرانی در قوای سه گانه برتن دارند می‌تواند برای طبقات متوسط و کم‌درآمد به عنوان نشانه‌ای از فاصله کم طبقاتی با آنها تلقی شود و البته مورد تقدیر رسانه‌های وابسته یا نزدیک به سپاه پاسداران نیز قرار گرفته است.
روزنامه جوان که نزدیک به سپاه پاسداران است روز شنبه ۲۳ تیر در مطلبی در صفحه اول خود با استقبال از پوشش و رفتار بدون تشریفات پزشکیان نوشته است: « پذیرش برخی پروتکل‌ها که رنگ و بوی تشریفات دارد، برایش سخت است و تصویری از ورود به دور از تشریفات او به هیئت عزاداری امام حسین (ع) نیز پخش شد که خود کفش‌هایش را به دست گرفته و اجازه جابه‌جایی آن را به دیگران نمی‌دهد. کما اینکه او هنوز پوشش غیر تشریفاتی یعنی استفاده از کاپشن به جای کت و شلوار را حفظ کرده که برخی اصلاح‌طلبان چنین رویه‌ای را برای یک رئیس‌جمهور در گذشته رفتاری پوپولیستی می‌نامیدند.» این روزنامه همچنین چند روز قبل مقاله‌ای از امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوا فضای سپاه پاسداران چاپ کرده است که پزشکیان را «مورد حمایت نیروهای انقلاب» خوانده و تلویحا به طرفداران نامزد رقیب نیز توصیه می‌کند از تخریب او خودداری کرده و « از هرگونه اظهارنظر درباره فرآیند انتخابات و میزان رأی ایشان...، پرهیز کنند.»
پایبندی شدید پزشکیان به مراسم مذهبی و همچنین استنادهای مکرر به روایت‌های مذهبی در سخنان خود، هرچند از او چهره‌ای «فناتیک» همچون محمود احمدی‌نژاد اصولگرا در سال ۱۳۸۴ به تصویر می‌کشد اما برای سپاه پاسداران و بخش مهمی از روحانیون خوشایند است.
در رقابت‌های انتخاباتی ماه گذشته، محمدباقر قالیباف رئیس‌مجلس با کت و شلواری که به نظر گران قیمت می‌رسید به سادگی از طریق «زبان بدن» این پیام را ناخواسته به اصولگرایان رساند که او نماینده گروهی در جمهوری اسلامی است که از منافع مادی و امتیازات حکومت برخوردار شده و با ظاهر بورکرات منش خود با پایگاه اقتصادی و اجتماعی بدنه اصلی حامیان اصولگرایی فاصله گرفته است. سعید جلیلی نامزد اصلی اصولگرایان تندرو اما کت و شلوار داخلی نه چندان گران و علیرضا زاکانی شهردار تهران نیز کت و شلواری معمولی برتن داشتند. کت و شلوار امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی معاون رئیسی نیز چندان معمولی به نظر نمی‌آمد، حتی دادن عیدی نقدی به عوامل صحنه و نامزدها در مناظره انتخاباتی هم سبب شد تا او را دارای «جایگاه برتر» در نزد مردم نشان دهد.
پیش از پزشکیان، لباس آخوندی ابراهیم رئیسی توجه چندانی جلب نکرده بود هرچند که همین لباس که او چند دست از آن را با رنگ‌ها و طرح‌های متفاوت داشت براساس یک محاسبه ساده بسیار گران‌تر از لباسی است که مردم عادی در ایران می‌توانند تهیه کنند. در سایت‌های فروش آنلاین در ایران عبای معمولی روحانیت بطور میانگین حدود ۴ میلیون تومان است و با اضافه کردن عمامه و پیراهن بلند در مجموع حدود ۹ میلیون تومان است.
اما لباس آخوندی حسن روحانی، رئیس‌جمهور هفتم، لباسی به مراتب گران‌تر و «اشرافی‌تر» بود که قیمت آن در همان زمان هم گرانبها ارزیابی می‌شد. برخی رسانه‌ها همچنین نوشته‌اند عبای او متعلق به یک برند ایتالیایی است.روحانی با پوشیدن این لباس این پیام که در طبقه اقتصادی و اجتماعی بالاتری از آخوندهای معمولی در حکومت قرار دارد را به دیگران ارائه می‌کرد.
پیش از روحانی اما کاپشن محمد احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور ششم که تولید داخل بود توجه بسیاری را جلب کرده بود و حتی موجب رواج اصطلاحی به نام «کاپشن احمدی‌نژادی» هم شد. این کاپشین ارزان قیمت حتی بدل به معیاری برای ارزیابی افزایش قیمت پوشاک هم شد. روزنامه «دنیای اقتصاد» سال گذشته در گزارشی نوشت حتی قیمت این نوع کاپشن به بیش از ۲ میلیون تومان افزایش یافته است. احمدی‌نژاد البته در پایان دوره اول ریاست جمهوری از این کاپشن که نماد «مردمی بودن» یا همان «پوپولیستی بودن» شده بود دل کند و به کت و شلوار وطنی روی آورد. البته در سفر اخیر او به ترکیه همزمان با برگزاری دور دوم انتخابات تصاویری از او منتشر شد که با تغییر چهره، کت و شلوار گران قیمت‌تری بر تن دارد.
لباس روسای جمهور قبل از او، خاتمی، رفسنجانی و خاتمی با توجه به جایگاه آنها در میان جناح‌های مختلف جمهوری اسلامی هم با تعابیر مختلفی روبرو شده است. پیش از آنها، محمدعلی رجایی رئیس‌جمهور دوم نیز اغلب پیراهن، کاپشین یا کت رزان قیمتی بر تن داشت تا خود را نزدیک به طبقه کم‌درآمد که در آن زمان «مستضعفان» خوانده می‌شدند نشان دهد. رجایی در خاطرات خود مدعی بود هنگامی که در سال ۱۳۵۳ به دلیل ارتباط با سازمان مجاهدین خلق توسط ساواک بازداشت شده بود به بازجوی ساواک که از او پرسیده بود قصد او از فعالیت سیاسی علیه حکومت چیست و به چه مقامی می‌خواهد برسد؟ گفته بود می‌خواهم معلم بمانم. او گفته بود نمی‌دانستم چند سال بعد رئیس‌جمهور می‌شوم در این صورت می‌گفتم می‌خواهم رئیس‌جمهور شوم.
ابوالحسن بنیصدر اولین رئیس‌جمهور ایران که تحصیلکرده فرانسه و سالها ساکن این کشور بود اما ظاهری غربی اما بدون کراوات داشت، اغلب وزرای دولت موقت هم از همان ظاهر غربی و کت و شلوار و کروات تبعیت می‌کردند که در آن زمان در ایران مرسوم بود. بنیصدر در دوران جنگ اما گاهی نیز کاپشن نظامی و گاهی کاپشین معمولی می‌پوشید اما با جناح حزب جمهوری اسلامی که او را «لیبرال» می‌خواندند در تعارض شدید قرار گرفت.
بنیصدر سالها بعد در تبعید همچنان به کت و شلوار غربی بدون کراوات وفادار ماند و می‌گفت که این پوشاک را حامیان او تامین می‌کنند.
حالا کاپشن پزشکیان به عنوان چهارمین رئیس‌جمهور غیر روحانی حکومت ایران، درحالی توجه کاربران رسانه‌های اجتماعی را به خود جلب کرده است که او همچنان به «کاپشین پوشی» وفادار مانده است. یکی از کاربران «ایکس» می‌گوید: او «با پوشیدن کاپشین از خود سلب مسئولیت کرده تا بگوید کت تن من نیست». سایت «انتخاب» هم در مطلبی با اشاره به واکنش کاربران رسانه‌های اجتماعی به طنز نوشته که «استایل کاپشن و شلوار پزشکیان ترند جهان» شده است.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر