اسب عصاری بودجه و روغن کشی از جان خلق
- گزارشات و تحلیلها
- 1403/08/09
در گذشته، برای استخراج روغن از دانه‌ها و مواد غذایی چرب، این دانه‌ها را بین دو سنگ بزرگ و سنگین مانند سنگ آسیاب قرار می‌دادند. حیوانی مانند اسب با چرخاندن این سنگ‌ها، دانه‌های روغنی را تحت‌فشار قرار داده و روغن آنها را استخراج می‌کرد. اسب با چشمان بسته در دایره‌یی حرکت می‌کرد، با این تصور که در حال پیمودن مسیری است. اما در نهایت، پس از باز کردن چشم‌هایش، متوجه می‌شد یا چند قدم جلو رفته یا حتی به عقب برگشته است، گیج و حیران از این پیمودن بیهوده!
نظام ولایت مطلقه فقیه نیز به همان شیوه، از اسب بودجه و طرح‌های خود برای مکیدن جان و مال مردم ستمدیده استفاده میکند. ملتی که تمام امکانات لازم برای رشد و توسعه را در اختیار دارد، اکنون زیر بار سنگین غارتگری و چپاول خامنه‌ای و مافیای هم‌پیمانش، خرد شده و رمقی برای ادامه زندگی ندارد. اما همچنان بودجه‌های دولتهای منصوب خلیفه ارتجاع، با چشمان بسته، در این دور تسلسل پوچ و بی‌نتیجه می‌چرخد تا شاید اگر اندک دارایی مردم ستمدیده ایران باقی مانده باشد زیر سنگهای غارت خود له کند.
این تسلسل باطل و پوچ بودجه‌های بی‌نتیجه برای ملت ایران، و ثروت‌اندوزی و مال مردم‌خوری برای حاکمان مستبد و فاسد، همچنان در جریان است.
تصویب کلیات لایحه بودجه در کمیسیون مجلس
سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از تصویب کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۴ در این کمیسیون خبر داد و اعلام کرد که گزارش کمیسیون برنامه در زمان بررسی کلیات لایحه بودجه در صحن علنی قرائت خواهد شد.
این دور باطل بودجه‌ها سال‌هاست که ادامه دارد. در دولت رئیسی نیز این روند، موجب تمسخر باندهای رقیب شده بود. روزنامه جمهوری اسلامی در دوم دی ۱۴۰۰ نوشت: «اولین بودجه دولت سیزدهم که به مجلس ارائه شد، همچنان پرابهام و پرمسأله است و از سوی کارشناسان و رسانه‌ها به‌شدت نقد شده است؛ بودجه‌یی که مملو از تورم، فشار اقتصادی، خطرپذیری و کسری فاحش است. بودجه‌یی که نه شفاف است، نه جداول مالی در آن به درستی لحاظ شده‌اند، و با حذف ارز ترجیحی و فشار مالیاتی بر مردم، سال آینده را به سالی با بی‌ثباتی اقتصادی و اجتماعی تبدیل میکند؛ به‌گونه‌یی که معلوم نیست مردم بتوانند این وضعیت را تحمل کنند»
این ارزیابی گویی برای بودجه پزشکیان و دیگر دولتهای گذشته نیز صدق میکند؛ بودجه‌هایی با کسریهای چند صد هزار میلیارد تومانی که فشار اقتصادی کمرشکنی بر دوش مردم گذاشته و تبعات اجتماعی جدی‌یی نیز به‌دنبال دارد.
بودجه ۱۴۰۴ و سرنوشت اقتصاد ایران
نگاهی به بودجه ۱۴۰۴ نشان می‌دهد که این بودجه مرزهای جدیدی از ناترازی و کسریهای غیرقابل جبران را درنوردیده است: «بودجه سال آینده با کسری عملیاتی چشمگیر ۱۸۰۵ هزار میلیارد تومان مواجه است؛ رقمی که بیش از ۶ برابر کسری سال ۱۴۰۳ است. این کسری ناشی از افزایش هزینه‌های جاری به رقم ۴ هزار و ۸۱ هزار میلیارد تومان بوده است و به‌دلیل اضافه شدن هزینه‌های فرابودجه‌ای و هدفمندی یارانه‌ها رخ داده است. این هزینه‌های بالا تهدیدی جدی برای ثبات اقتصادی و اجتماعی کشور محسوب می‌شود» (آرمان امروز۶ آبان۱۴۰۴).
تورم بیشتر برای کم‌درآمدها
بر اساس داده‌های مرکز آمار ایران، در مهرماه امسال، دهک اول جامعه که ضعیف‌ترین قشر اقتصادی را تشکیل می‌دهد، بیشترین تورم ماهانه را تجربه کرده است. این در حالی است که کمترین نرخ تورم ماهانه با رقم ۲.۵۸ درصد، مربوط به دهک دهم و پردرآمدترین اقشار جامعه بوده است. دلیل این تفاوت در نوع هزینه‌هایی است که اقشار محروم برای تأمین مایحتاج اساسی خود صرف می‌کنند. «نرخ تورم کالاهای خوراکی، سهمی ۲.۶ درصدی از تورم ماهانه دهک اول داشته اما این رقم در دهک دهم تنها ۱.۹ درصد بوده است» (تجارت نیوز۷آبان۱۴۰۳)
تاسف‌آور اینکه حاشیه‌نشینی، فقر، خشکسالی، تورم، افزایش قیمتها و مهاجرت از عواملی هستند که سفره خانواده‌های بلوچ و سایر اقشار کم‌درآمد را روزبه‌روز کوچک‌تر کرده است. «در برخی خانواده‌های سیستان و بلوچستانی، دسترسی به مواد پروتئینی مانند گوشت، مرغ و ماهی کاهش یافته و این مواد به آسانی در سبد غذایی خانوار یافت نمی‌شود، امری که ابتلا به سوء‌تغذیه و کم وزنی، خصوصاً در کودکان را افزایش داده است» (ایلنا۷ آبان۱۴۰۳).
وعده‌هایی که بر باد رفت
بحران فقر تنها به نواحی محروم محدود نمی‌شود؛ بسیاری از کارمندان و کارگران نیز زیر خط فقر قرار گرفته‌اند. «در لایحه بودجه ۱۴۰۴، افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارکنان دولت پیش‌بینی شده، اما این افزایش، اعتراض کارمندان، کارگران و بازنشستگان را برانگیخته و رسانه‌ها آن را فقر بیشتر برای فقرا تعبیر کرده‌اند» (اقتصاد ۲۴-۷ آبان ۱۴۰۳).
اقتصاد ایران: نه راه پیش، نه راه پس
کارشناسان اقتصادی بر سردرگمی دولت و نبود برنامه‌ریزی تأکید دارند و هشدار می‌دهند که این عدم قطعیت در تصمیم‌گیریها منجر به کاهش سرمایه‌گذاریهای بلندمدت و رکود بازار شده است. بدهی‌های عمومی سنگین دولت و رشد شدید نقدینگی، اقتصاد ایران را به مرز بحران رسانده است. در این شرایط، اولین بودجه دولت پزشکیان یکی از چالش‌برانگیزترین بودجه‌های تاریخ ایران تلقی می‌شود. از یک‌سوی اقتصاد ایران با انباشتی از ناترازی‌ها روبه‌روست که اکنون همگی به مرحله بحران رسیده است و ادامه این روند بدون اصلاحات عملاً غیرممکن است؛ از سوی دیگر با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی انجام اصلاحات اقتصادی گسترده می‌تواند کشور را با چالشهای اجتماعی و سیاسی روبه‌رو کند...
«در حقیقت کشور با یک پارادوکس دردناکی روبه‌روست که نه راه پیش دارد و نه راه پس. نه می‌توان اصلاحات اقتصادی را به آینده موکول کند و نه کشور ظرفیت سیاسی و اجتماعی این اصلاحات را دارد. در این شرایط دولت باید یک برنامه مشخص ارائه دهد و با توجه به اینکه نااطمینانی سیاست‌های مالی در اوج قرار دارد ادامه این روند قطعاً اقتصاد ایران را وارد شرایط بحرانی‌تری حتی در مقایسه با سال‌های گذشته خواهد کرد» (جهان صنعت۷آبان۱۴۰۳).
بودجه در خدمت مافیا، لاشخورها رانت‌خوارها
فرشاد مومنی، اقتصاددان، نیز با افشای پیوند باندهای غارتگر با بودجه پزشکیان، خواستار باز بینی لایحه بودجه شده است: «اکنون علائم و نشانه‌هایی وجود دارد که برخی مسئولان اقتصادی ضرورت شوک درمانی را توجیه کنند. خواهش می‌کنم رئیس‌جمهور سند بودجه را از مجلس پس بگیرد و برای اعتبارسنجی به فرهنگستان علوم ارائه کند. این کار به نفع همه کشور است و فقط مافیاها، لاشخورها و رانت‌خوارها از آن متضرر خواهند شد» (جماران۷آبان۱۴۰۳)
