مصدق؛ شخص یا پدیدهٔ تاریخی؟
مصدق کبیر یک جریان تاریخی نه یک شخص یا فرد
مصدق خواست پادشاه را با حفظ مقام، مشروط به قانون در چهارچوب قانون اساسی و نیز ملزم به آزادی، دموکراسی و استقلال ایران کند. این اولین‌بار در تاریخ ایران بود که تلاش می‌شد پادشاه و دربار وی، دیگر حیطهٔ بی‌دروپیکر سیاسی نداشته باشند. اولین‌بار بود که چپاول سرمایه‌‌های ایران توسط استعمارگران وقت از طریق پادشاه و دربارش، محدود می‌شد.
مصدق امیدش را به دربار شاه و شخص شاه گره نزد. به‌همین دلیل حکومت او عاملی برای تمرین دموکراسی در ایران بود. به این خاطر هم بود که برای اولین‌بار در تاریخ ایران، جمعیتی میلیونی از مردم و بسیاری روشنفکران زمانه، به‌حمایت از مصدق برخاستند و در تعیین سرنوشت خودشان و کشورشان شرکت جستند.
[از این‌روست که سلطنت‌طلبان شاه‌پرست و حامیان کودتای ضد ایرانی و ننگین ۲۸ مرداد، این‌قدر از مردم ایران، از طیفی از روشنفکران و از گروه‌های سیاسیِ حامی راه مصدق کینه به‌دل دارند و با ادبیات مبتذل لمپنی، به این جبهه تهاجم می‌کنند.]
مصدق ادامه‌ی جبههٔ آزادی‌خواهی، استقلال‌طلبی و تجددخواهیِ ایران از بابک خرم‌دین، سربه‌داران، مشروطیت و نهضت جنگل تا اواخر دههٔ ۲۰ قرن ۱۴ خورشیدی شد. این ریشه‌داری تاریخی بود که فکر و سیاست مصدق را در برخی کشورهای قاره‌های آسیا و آفریقا بسط داد.
مصدق و نحلهٔ همراه و هم‌فکرش اگرچه از فقدان علم ضروریِ سازمانیافتگی برای تحقق اهداف یک جنبش رنج بردند، اما می‌توانستند تابلوهای تکراری و موروثیِ نقش و نگار یافته از اتحاد امیران و سلاطین و شاهان و شیخان جامعهٔ سنتی ما را برگردانند. آمریکا با همراهی و سعایت ارتجاع مذهبی و درباری، آن افق در انتظار را تا چند صباحی پاک کرد و در ادامهٔ همان سیاست، دیدیم که محمدرضا شاه برآمده از آن کودتا، زمینه‌ساز برآمدن و سپس سلطهٔ مهیب‌ترین نیروی ارتجاعی تاریخ ایران با زعامت خمینی شد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر