سقوط طبقه متوسط ایران، صعود مافیای رانت‌خوار
- ایران
- 1402/10/23
یکی از نشانه‌های رشد و توسعه و رفاه هر کشوری گسترش و گشودگی طبقه متوسط است. «به گواه تاریخ، وجود طبقه متوسط متراکم در هر جامعه‌یی موتور اصلی رشد و توسعه اقتصادی است. دولتهایی که حفاظت و حراست از طبقه متوسط را به‌گونه‌یی شایسته انجام داده‌اند، قادر بوده‌اند اقتصاد کشور را در مسیر رشد و توسعه هدایت کنند و برعکس جوامع با طبقه متوسط ناتوان و نحیف، از دالان رشد و توسعه اقتصادی خارج شده‌اند» (شرق۲۸خرداد۱۴۰۲)
فقر و ویرانی و در یک‌کلام توسعه نیافتگی و تحلیل رفتن طبقه متوسط، به‌جای رشد، جامعه را به سوی هر چه دوقطبی شدن سوق می‌دهد. یک طبقه تازه به دوران رسیده مرفه که به دست حکومت شکل می‌گیرد، از خوان نعمت و ثروت بادآورده‌ای که متعلق به عموم مردم است، هر دم فربه‌تر می‌گردد. با چنگ زدن هیأت حاکمه به منابع زیر زمینی و رو زمینی مانند نفت و گاز و آب و خاک کشور، آن هم با سرعتی سرسام‌آور روند تاراج سرمایه‌های میهن شتاب می‌گیرد. کارگزاران و حامیان و ایادی این رژیم در این پروژه ضد ملی چنان باد می‌کنند و غول‌آسا می‌گردند که دیگر جای پنهان‌کاری و حاشا ندارد. در مقابل میلیون‌ها تن از مردم فقیر به دره نیستی پرتاب شده و دیگر تا زمانی که نظام حاکم بر سر کار است توانایی بیرون آمدن از چاه فلاکت را ندارند. در این بین طبقه متوسط که از راه رشد و توسعه ملی شکل گرفته و گسترش می‌یابد، با سیاست‌های ضدتولید و رفاه ملی، هر چه بیشتر بسوی نزول و افت دارایی‌ها و توانایی و ثروت و درآمدش کشیده شده و در نهایت به طبقه فرودست رجعت می‌کند. و این چنین جامعه به دو جبهه غنی با لایه‌ای به‌شدت نازک و جبهه‌ای فقیر با قطری طویل تقسیم می‌گردد و جنگ دارایان غارتگر و ناداران غارت شده آغاز می‌شود.
ریزش میلیون‌ها نفری طبقه متوسط
ارزیابی‌های نهادهای بین‌المللی اقتصادی نشان می‌دهند افراد طبقه متوسط کسانی هستند که حداقل ۱۲ دلار در روز خرج می‌کند (بر اساس برابری قدرت خرید سال ۲۰۱۷) این افراد حتی در مناطق در حال توسعه مانند آسیا و آفریقا هم زندگی می‌کنند. امکانات اقشار درون این طبقه، شامل خانه مستقل، درآمد مکفی، سطح بهداشت کافی، توانایی پرداخت هزینه تحصیل فرزندان، موقعیت شغلی با ثبات و میزان فراغت بالاست.
بنا به آمارهای منتشر شده، طبقه متوسط ایران از دهه ۱۳۸۰ که ۶۰ درصد جمعیت را در اختیار داشته، به تدریج و تا دهه ۱۳۹۰ نزول یافته است. اما ظرف چند سال اخیر شدت ریزش این طبقه شتاب گرفته است: «در ایران طبقه متوسط هر سال کاهش پیدا می‌کند و اعضای این طبقه به طبقه فقیرتر‌می‌پیوندند. موضوعی که جامعه ایران را بیش‌از‌پیش دوقطبی خواهد کرد. در حال حاضر تعداد طبقه متوسط اقتصادی در ایران حدود ۲۳ میلیون نفر است. این تعداد، تنها حدود ۲۹.۴ درصد از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهد. البته، این آمارها بر اساس داده‌های رسمی است. ممکن است تعداد واقعی طبقه متوسط اقتصادی در ایران کمتر از این آمار باشد» (آرمان۲آبان۱۴۰۲).
سقوط پرشتاب طبقه متوسط!
بحران اقتصادی و تورم ۷۰ درصدی، طبقه متوسط را با سرعت و شیب تندتری به سمت فقیر شدن پیش رانده است و این یکی از زنگ خطرها برای نظام ولایت فقیه تحت‌امر خامنه‌ای است: «تعمیق فقر و سقوط طبقه متوسط که بیشترین افراد یک جامعه را تشکیل می‌دهند، یکی از خطرات جدی برای بقای نظام سیاسی کشور محسوب می‌شود» (روزنامه اطلاعات۱۰خرداد۱۴۰۲).
ارمکی، جامعه‌شناس نیز این روند را که نشانه‌ای از رشد و صعود جریان غارتگر است، چنین صورتبندی می‌کند: «اکنون وضعیت به شکلی است که بالانشین و قعرنشین داریم و طبقه میانه هم رجعتی دوباره به قشر فرودست پیدا کرده است. در این شرایط شاهد هستیم که خصولتی‌ها و حاکمان ثروتمند، مهم می‌شوند. صنایع بزرگ متعلق به دولت است (سرمایه‌داری دولتی) و خود موضوعات کلان اقتصادی را پیش می‌برد، مانند؛ صنعت خودرو و پتروشیمی، نظام آموزش‌عالی، نظام پزشکی و دیگر صنایع» (آرمان۲۰آبان۱۴۰۲)
فساد رژیم آخوندی و اقتصاد مافیایی
فسادهای ساختاری و سیستمی در رژیم آخوندی ابعاد حیرت انگیزی گرفته است. شبکه‌های تو در تویی که علاوه بر هر سه قوه موجود در کشور، فرماندهی بیت خامنه‌ای و قدرت اختاپوسی پاسداران و دین‌فروشی آخوندهای توجیه‌گر را در بر گرفته است. در رتبه‌بندی شفافیت بین‌المللی هم فاشیسم دینی در شمار یکی از فاسدترین رژیم‌های حاکم است. در سال ۱۳۹۶ این رتبه ۱۳۰ بود ولی در سال ۱۳۹۹ به رتبه ۱۴۹ رسید! و در سالهای بعد عمق و نهادینگی این فساد آنقدر بارز شد که یک اقتصاددان حکومتی (محمود جامساز) گفت:
«مسأله اصلی امروز اقتصاد ایران نرخ ارز نیست؛ بلکه رانت و فسادی است که به واسطه آن ایجاد شده و اقتصاد دلالی را شکل داده است» (اعتماد۸بهمن۱۳۹۹). . و تا رسیدیم به امروز که رانت‌خواران و مفسدان حکومتی عرصه‌های بیشتری را تصاحب کرده‌اند. تا جایی که روزنامه حکومتی جمهوری اسلامی چنین اعترافاتی دارد:
«ایران را نه دولت و حکومت که مافیا اداره می‌کند. مافیا از دولتها و مسئولان قوی‌تر است. وقتی مافیا کنترل کشوری را به دست می‌گیرد: فساد و رشوه، اقتدارگرایی، استثمار اقتصادی، نفوذ در نهادها، خشونت و ارعاب، تضعیف فرآیندهای دموکراتیک، خویشاوند سالاری، ... نمایان می‌گردد. جمهوری اسلامی تمامی این ویژگی‌ها را دارد» (روزنامه جمهوری اسلامی۲۰آذر۱۴۰۲).
طبقه متوسط ایران همراه با طبقه پایین جامعه در هر فرصتی فریاد اعتراض و خشم عصیانی خویش را در خیابان‌ها انعکاس داده‌اند. جوانان آگاه و شورشگر نیز پیشتاز همه طبقات و اقشار به جان آمده و محروم و زحمتکش هستند و عزم جزم دارند نظام سرکوب و غارت را برچیند.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر